Psikolojik Sağlamlık
Latince “resilire” (geri sıçramak) kökünden türemiş olan, zorluklara dayanma, yaşanan olumsuzluklara rağmen toparlanabilme gücü ve yılmazlık gibi çeşitli tanımlamalara sahip “psikolojik sağlamlık” (Akar ve Aktan, 2020), McCubbin and McCubbin (1988) tarafından “değişimle karşılaşıldığında ortaya çıkan olumsuzluklara karşı dayanıklı olma ve kriz durumları karşısında adaptif olabilme”; Masten, Best ve Garmezy (1990) tarafından “güçlüklere rağmen olumlu sonuçlar elde etmeyi sağlayan süreç, özellik ya da çıktı, yüksek riskli olarak değerlendirilen durumlarda ayakta kalabilmek ve sosyal yeterliği sürdürebilme, travmatik etkilerden kurtulabilme” ve Walsh (2003b) tarafından “zorlu yaşam değişimlerine katlanma ve geri sıçrama yeteneği” olarak tanımlanmıştır. Kavram özellikle son 45 yıldır ruh sağlığı alanında çok önemli bir hale gelmiştir (Harvey, 2007; Masten, 2001; Ungar, 2011; Walsh, 2015). Kavramı bu kadar dikkat çekici yapan şey, benzer zorlu, stresli ve travmatik yaşam tecrübelerine verilen yanıtların aynı olmamasına dair kanıtların bulunması ve kavramın durağan, değişmez ve sabit bir özellik olarak değil, adaptasyonu da içeren dinamik bir süreç olarak rol oynuyor olmasıdır (Luthar ve Zelazo, 2003; Luthar 2006). Psikolojik sağlamlığın dinamik yapısı göz önünde bulundurulduğunda, insanın var olan kişilik özellikleri ile sınırlı bir kavram olmadığı, kişiler koruyucu ve geliştirici bir takım müdahaleler aracılığıyla desteklendiğinde yaşam boyu karşılaşabilecekleri her türlü içselveya dışsal riske karşı etkin bir baş etme donanımına sahip olabileceği (Masten, Best, &Camp; Garmezy, 1990; Masten, 2014) ve bunun bireyin yeterliliğini arttırabildiği görülmektedir (Luthar, Cicchetti ve Becker, 2000; Stewart, Reid ve Mangham, 1997). Psikolojik sağlamlığın odak noktasının "bireylerin travma sonrası adaptasyonuyla ilgili olduğu ve belirli koruyucu faktörlerin, bireylerin uyum sağlama derecesini etkileyebileceği”ne (Brooks et al. 2015) dair olan travma deneyimi görüşünden “duygu düzenleme ve problem çözme yoluyla zor durumları yönetme ve uygulama” ya doğru bir kayma halinde olduğunu öne süren araştırmalarda mevcuttur (Bostelman, 2020; Franco, 2021). Ayrıca, psikolojik sağlamlığın yalnızca kişilerin bireysel özelliklerinin bir ürünü değil, aynı zamanda kişilerarası ilişkiler, aile, mahalle ve toplum gibi sosyal alanlardan da etkilenen bir süreç olduğu akılda tutulmalıdır (Simich ve Andermann, 2014).